pełnić funkcję
  • gotów czy gotowy

    26.09.2022
    26.09.2022

    Źle odbieram takie zdanie: Przy peronie stoi pociąg gotów do odjazdu. Na własny użytek mam zasadę stosowania skróconej formy "gotów" tylko w odniesieniu do rzeczowników żywotnych. Czy są jakieś zasady stosowania formy gotów/gotowy?

  • Historii pisowni nie z formacjami typu imiesłowowego
    9.01.2018
    9.01.2018
    Szanowna Poradnio!
    Chciałbym zapytać czy wyraz nie ściganych piszemy razem czy oddzielnie w następującym zdaniu?

    Art. 44. Bieg przedawnienia w stosunku do przestępstw, nie ściganych z przyczyn politycznych, popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych lub na ich zlecenie, ulega zawieszeniu do czasu ustania tych przyczyn.

    Wydaję mi się, że jest to liczba mnoga imiesłowu przymiotnikowego, więc jego pisownią powinna być forma nieściganych, tak jak nieścigany.
    Powyższy tekst pochodzi z Konstytucji RP. Została ona wprawdzie uchwalona dnia 2 kwietnia 1997 roku, a pierwsza uchwała Rady Języka Polskiego tycząca się właśnie imiesłowów weszła w życie 9 grudnia tego samego roku, jednak powyższa zasada pisowni istniała już wcześniej. Użycie pisowni rozdzielnej w przypadku tego słowa jest obecne w źródłach, jednak datowane są one na XIX w. bądź wczesne lata XX wieku. Ze względu na datę powstania przedmiotowego zdania oraz na jego treść trudno jest się doszukać w powyższym tekście sensu użycia pisowni rozdzielnej, czy „świadomej” intencji jej użycia, o której wspomina Rada.
    Również na stronie PWN jest zasada nr [168] 45.3., oparta o powyższą uchwałę, która określa, że przed wejściem w życie tej uchwały, regułą było pisać imiesłowy przymiotnikowe łącznie. W obu przypadkach, użycie pisowni rozdzielnej w przedmiotowym zdaniu wydaje się nieuzasadnione.
    Z pozdrowieniami i życzeniami pomyślnego Nowego Roku,
    Łukasz Pawlikowski
  • jego czy niego?

    27.09.2023
    27.09.2023

    Dzień dobry. Pytanie spędzające sen z powiek: „...a przy tym można się poczuć jakoś tak bliżej (jego/niego)” — która forma jest poprawna?

  • Koniki

    26.02.2022

    Jaką funkcję pełni zdrobnienie w zdaniu, w którym rodzic mówi do małego dziecka „Tam są koniki”, pokazując na dorosłe konie?

  • Który w różnych zdaniach podrzędnych

    17.10.2021
    17.10.2021

    Szanowni Państwo,

    mam wątpliwość dotyczącą powtarzania zaimka  który w zdaniach podrzędnych połączonych spójnikiem  i , np.  Znał człowieka, który nie lubił gruszek i któremu jabłka bardziej smakowały  czy raczej  Znał człowieka, który nie lubił gruszek i jabłka mu bardziej smakowały? Nie znajduję jasnej odpowiedzi na to pytanie w WSPP. Z góry dziękuję za odpowiedź.


    Z poważaniem

    redaktor Bocian

  • moiściewy
    2.01.2013
    2.01.2013
    Słownik podaje, że moiściewy to „poufały okrzyk”. Co oznaczało to słowo, zanim stało się okrzykiem? Jak się je wymawia: [mo-i-ście-wy] czy [moj-ście-wy], gdzie pada akcent?
  • można było, można będzie – można jest?
    21.05.2015
    21.05.2015
    Szanowni Państwo,
    pewien problem nie daje mi spokoju. Dlaczego w języku polskim, używając w czasie teraźniejszym predykatywów typu: trzeba, można, wolno, pomijamy czasownik jest, podczas gdy w czasach przeszłym i przyszłym czasownik w formie osobowej jest obligatoryjny, np. można było, trzeba będzie itd. Czy ma to swoje uzasadnienie? Czy forma złożona w czasie teraźniejszym istniała dawniej? Jeśli tak, dlaczego zanikła? Z tego, co wiem, np. w języku czeskim występuje do dziś.
    Z pozdrowieniami
    KG
  • Myślnik, pauza, minus
    5.11.2015
    5.11.2015
    Myślnik, pauza, półpauza, minus (znak odejmowania). Który jest który, oraz który gdzie, jak i dlaczego.
  • nie bardzo, nie sposób
    25.05.2005
    25.05.2005
    1) „Nie bardzo potrafię tego zrobić”. 2) „Nie bardzo potrafię to zrobić”. Które zdanie jest poprawne? Jedna z podstawowych zasad polskiej gramatyki mówi, że przy przeczeniu zawsze używamy dopełniacza. Ale czy w tym wypadku jest to przeczenie? Podobny problem dotyczy konstrukcji nie sposób. Nie sposób coś zrobić czy czegoś zrobić?
  • Niewymieniony, nie wymieniony
    14.11.2015
    14.11.2015
    Witam,
    czy w zdaniu Pozostała działalność w zakresie opieki zdrowotnej, gdzie indziej niewymieniona / niesklasyfikowana… łączna pisownia wyrazów niewymieniona i niesklasyfikowana jest jedyną słuszną, czy może dopuszcza się również zapis oddzielny?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego